Spis treści:
Webb i 14 Herculis c
Planeta 14 Herculis c została uchwycona dzięki czułości teleskopu Webba w podczerwieni. Obiekt ma masę siedem razy większą od Jowisza. Jej powierzchnia osiąga temperaturę minus 3 stopnie Celsjusza.
To jedna z najzimniejszych egzoplanet, jaką udało się sfotografować bezpośrednio. Na obrazie wygląda jak mała, ciemna kropka. Znajduje się w odległości około 2,2 miliarda kilometrów od swojej gwiazdy. To 15 razy więcej niż dystans Ziemi od Słońca.
To jak odkrywanie miejsca zbrodni sprzed miliardów lat. Patrzymy na ślady potężnych interakcji, które na zawsze zmieniły ten system planetarny. - William Balmer, współautor badania i doktorant z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa.
Nietypowy układ planetarny
Gwiazda 14 Herculis przypomina Słońce, ale jej układ planetarny działa inaczej niż nasz. Oprócz planety 14 Herculis c istnieje jeszcze 14 Herculis b.
Obie poruszają się po orbitach, które przecinają się pod kątem 40 stopni. To pierwszy taki przypadek sfotografowany z kosmosu. Przykład systemu z orbitami nachylonymi pod tak dużym kątem wskazuje na zaburzenia grawitacyjne.
Badacze przypuszczają, że trzecia planeta została wyrzucona z tego układu. Mogło do tego dojść w wyniku bliskiego przejścia samotnej gwiazdy. Mogło też dojść do silnego oddziaływania wewnętrznego. Wszystkie te zdarzenia mogły rozregulować układ i zmienić orbity istniejących planet.
Atmosfera i zaskoczenia
Pomiar w zakresie 4,4 mikrona pozwolił ustalić temperaturę i skład atmosfery planety. Spodziewano się obecności metanu. Zamiast tego wykryto tlenek węgla i dwutlenek węgla.
To gazy typowe dla cieplejszych warstw atmosferycznych. Zaskoczenie było duże. Możliwym wyjaśnieniem jest dynamiczne mieszanie atmosfery. Gazy z głębszych warstw unoszą się wyżej. To może tłumaczyć nietypowy skład.
- temperatura niższa niż oczekiwano
- brak metanu
- obecność CO i CO2
Nowe możliwości badań
Obserwacja 14 Herculis c otwiera drogę do badania chłodnych i starych planet. Dotychczas rejestrowano głównie młode i gorące egzoplanety. Teleskop Webba zmienia ten obraz.
Naukowcy oczekują odkrycia kolejnych planet o podobnych właściwościach. Takie obiekty pozwalają analizować ewolucję całych systemów planetarnych. Zbieranie danych o orbitach, atmosferze i składzie chemicznym prowadzi do nowych wniosków.
14 Herculis c to przykład planety, która może zmienić sposób, w jaki rozumiemy formowanie się układów planetarnych.
